Borówka czarna (czarna jagoda)

Borówka czarna, czarna jagoda (Vaccinium myrtillus)

• jej obszar występowanie obejmuje rozległe obszary półkuli północnej
• może żyć 30 lat
• znakowano izotopem poziomy zasięg kłączy 1 rośliny może obejmować średnicę 6-7 m,  w środku najstarsze pędy, na obwodzie młodsze
• rośnie w borach sosnowych i sosnowo-świerkowych
• jeżeli występuje w lasach liściastych to wskazuje na nadmierne prześwietlenie drzewostanu i zakwaszenie gleby
• daje pokarm ptakom i ssakom
• kwiaty dostarczają dużo nektaru dla pszczół

wygląd:

• kuliste zwieszając ku dołowi kwiatuszki barwy różowej lub zielonkawej
• owocm jest czarna jagoda o błękitnym nalocie

skład owoców:

• kwas cytrynowy, jabłkowy i  bursztynowy
• stosunkowo dużo minerałów (w tym żelaza)
• zawieraja antocyjany (pochodne delfinidyny i malwidyny)
• garbniki katechinowe 5-10%
• prowitamina A
• wit B1, C
• pektyny
• glikokininy- substancje działające podobnie jak insulina -obniża poziom cukru we krwi, jest jej więcej w liściach

liście:

• zawierają 20% garbników katechinowych
• proantocyjanidyny
• flawonody (pochodne kwercetyny i kemferolu)
• tritrerpeny: kwas oleanolowy i ursolowy, beta- amyrynę
• arbutynę
• gorzką erykolinę
• glukozyd kwasu galusowego – myrtylina i neomyrtylina
• kwasy organiczne oleanolowy i ursolowy
• cukry sole min (magnez)

owoce:

• stosowane w cukrzycy
• leczenie powikłań cukrzycowych wzroku (w osłabieniu wzroku wywołanych zaburzeniami mikrokrążenia w siatkówce)
• świeże owoce i marmolada ma działanie lekko przeczyszczające dzięki pestkom i kwasom organicznym
• susz na biegunki, szczególnie u dzieci
• poraża glisty i owsiki
• lewatywa z odwaru z czernic
• na nieżyty przewodu pokarmowego
• poprawa widzenia o zmroku, podawano pilotom w czaie wojny
• na surowo niskokaloryczne (16 cal/100 g)

liście – zastosowanie:

• liście wchodzą w skład diabetosan
• liście obniżają poziom trójglicerydów i cholesterolu (garbniki, neomyrtylina, kwasy triterpenowe)
• zmniejszają stężenie glukozy we krwi
• działanie grzybobójcze, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe
• odwary zewnętrznie w hemoroidach i grzybicy
• napar z liści na infekcje dróg moczowych

owoce i liście – zastosowanie:

• przeciwbiegunkowe
• przeciwzapalne
• bakteriobójcze
• słabo przeciwkrwotoczne
• przeciwmiażdżycowe
• przeciwcukrzycowe

zastosowanie kulinarne:

• suszyć jak rodzynki
• soki, konfitury

W Polsce coraz częściej jest uprawiana Borówka wysoka, borówka amerykańska (Vaccinium corymbosum), która pochodzi ze wschodniego wybrzeża Ameryki Pn, gdzie była jedzona przez Indian.

źródła:

• Jadalne owoce leśne – Wiesław Grochowski
• Andrzej J.Sarwa – Lecznicze smakołyki
• Eliza Lamer Zarawska – Zioła i rośliny Lecznicze
• Łukasz Łuczaj Dzikie rośliny jadalne Polski – przewodnik Survivalowy

Share on Facebook