Jałowiec pospolity (Juniperus communis) , rodzina cyprysowate (Cupressaceae)
- krzew iglasty o kulumnowym pokroju
- roślina dwupiennana
- na egzemplarzach żeńskich pojawiają się fioletowe szyszkojagody
owoce- skład:
- cukry
- olejek eteryczny
- żywice
- garbniki
- gorycz junperyna
olejek eteryczny jałowca pospolitego:
- w kruchym jasnobrunatnym miąższu szyszkojagód znajdują się okrągłe zbiorniki olejkowe
- zapach owoców jest silny, balsamiczny
- smak owoców słodki, lekko żywiczny
- zawiera borneol i pinen, terpineol, kamfen, mircen, kariofilen, kadinen
- na skórę działa drażniąco
- silne właściwości bakteriobójcze
- olejek stosowany zewnętrznie w nerwobólach, gośćcu, zapaleniu korzonków nerwowych
działanie jagód:
- żółciopędne
- moczopędne
- stosowane w chorobach nerek i pęcherza moczowego, kamicy moczowej
- napotnie
- pobudzają czynność przewodu pokarmowego
- hamują nadmierną fermentację w jelitach
- silnie bakteriobójczo i bakteriostatycznie
- pobudzają przemianę materii
- ułatwiają trawienie
- zwiększają krwawienie menstruacyjne
- przedawkowane są środkiem poronnym i toksycznym
- w większych ilościach niż parę jagód może być trujący, szczególnie silnie podrażnia nerki (notowano nawet zejścia śmiertelne)
- zewnętrznie stosowane w postaci wywarów oczyszczają i odświeżają skórę
zastosowanie kulinarne:
- przyprawa do mięs, sosów mięsnych, kiszonej kapusty, alkoholu (dżiń, jałowcówka), bigosu (stosujemy kilka dojrzałych jagódek)
- gałązki i owoce stosowane przy wędzeniu mięsa
- W Niemczech używano ich zamiast pieprzu
- We Francji pędzono piwo „genevette” przez fermentację równej ilości wywaru z jałowca i jęczmienia. Podobne piwo pędzono też w Indiach.
- Z gałązek jałowca wirginijskiego Indianie robili kadzidła (smudgesticks) używane do okadzania przy ceremoniach szałasu potów.
Rosnący w Pirenejach jałowiec sawina (Juniperus sabina) u nas powszechnie uprawiany w ogrodach, jest silnie trujący.
W Hiszpanii w Parku Bardenas-Reales podziwialiśmy jałowca fenickiego (Jupieperus phoenicea).
Na Teneryfie podziwialiśmy jałowca kanaryjskiego (Juniperus cedrus).
Owoce jałowca kolczastego (Juniperus oxycedrus) wykazują silne działanie przeciwwirusowe w stosunku do koronawirusa wywołującego SARS.
W handlu dostępny jest olejek eteryczny z jałowca wirginijskiego – zwanego cedrem czerwonym, cedrem ołówkowym (Juniperus virginiana).
źródła:
- Andrzej J.Sarwa – Lecznicze smakołyki
- Łukasz Łuczaj Dzikie rośliny jadalne Polski – przewodnik Survivalowy
- Antonina Rumińska, Aleksander Ożarowski – Leksykon Roślin Leczniczych
