Już lato odeszło i kwiaty przekwitły,
a jeszcze coś w polu się mieni,
To w polu i w lesie czerwienią się, spójrzcie
korale, korale jesieni.
Idzie lasem pani jesień,
jarzębinę w koszu niesie.
Daj korali nam troszeczkę,
nawleczemy na niteczkę.
Włożymy korale, korale czerwone
i biegać będziemy po lesie.
Będziemy śpiewali piosenkę jesienną,
niech echo daleko ją niesie.
Anna Chodorowska – “Jarzębina”
W Polsce występuje kilka gatunków jarzębów. Najczęściej spotykanym gatunkiem jest jarząb pospolity (Sorbus aucuparia) (rowan berry), rzadziej występują: jarząb brzęk (jarząb Brekinia, Sorbus torminalis), jarząb mączny (Sorbus aria) i szwedzki (Sorbus intermedia). Jarząb mączny (Sorbus aria, mąkinia) – w Polsce rośnie dziko w reglu dolnym w Tatrach, Pieninach i Karkonoszach. Lubi gleby wapienne. Jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) jest pod ochroną, został wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi. Najłatwiej go spotkać na wydmach nadmorskich , rzadziej w lasach mieszanych i nasłonecznionych skrajach lasu.
W dzieciństwie słyszałam od rodziny, że jarzębina należy do roślin trujących. Jest to tylko częściowa prawda, gdyż jej owoce zawierają kwas parasorbowy, który może powodować dolegliwości jelitowe a także podrażniać nerki. Na szczęście jest to związek nietrwały i rozkłada się pod wpływem np mrożenia czy suszenia. Jedyne o czym należy pamiętać, to żeby nie spożywać owoców na surowo, bez wcześniejszego przetworzenia.
Jarzębina zawiera ponadto: sorbitol, kwas sorbowy, sorbozę, kwas jabłkowy, wit c, karoten oraz cały zestaw witamin i fitozwiązków takich jak np flawonoidy.
Zastosowanie w medycynie ludowej:
- owoce zwiększają wydalanie moczu
- działają lekko ściągająco na błony śluzowe przewodu pokarmowego
- dodatek do mieszanek ziołowych na stany zapalne nerek, kamicy i zaburzeniach krążenia obwodowego.
- odwar z owoców był stosowany w celu wzmocnienia pracy serca
- kwiaty- właściwości moczopędne
Zastosowanie w kosmetyce:
- Wyciąg z jarzębiny stosowany w kosmetykach ściąga pory i rozjaśnia przebarwienia.
- Zalecany jest do cery dojrzałej
jarzębina – ang: rowanberry
źródla:
- Romuald Czerpak, Agata Jabłońska – Trypuć – Roślinne surowce kosmetyczne
- Antonina Rumińska, Aleksander Ożarowski – Leksykon Roślin Leczniczych
