Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides)
ros: oблепиха – oblepicha
- gatunek rośliny z rodziny oliwnikowatych (Elaeagnaceae)
- silnie rozgałęziony, kolczasty krzew o wysokości 2-4 m,
- liście lancetowate
- niepozorne kwiaty żeńskie żółtawe
- męskie kwiaty zielonkawe
- owoce są kuliste żółtopomarańczowe, w smaku kwaskowate
- występuje na terenach nadmorskich, piaszczystych oraz górskich w Europie, na Kaukazie, w Chinach i w Tybecie
- do Polski zostały sprowadzone przez polskich zesłańców z Syberii w XIXw i od tej pory w stanie naturalnym w rosną nad Bałtykiem
- można je spotkać w stanie dzikim także w Pieninach.
skład owoców:
- olej:
- wysokie stężenie kwasu Ω-7 – palmitynooleinowego, wielokrotnie większe niż w innych roślinach
- kwas oleinowy – Ω-9
- kwas linolowy – Ω-6
- kwas α-linolenowy – Ω-3
- kwas palmitynowy
- zawartość wit C – kilkunastokrotnie większa niż w pomarańczy (wit C w rokitniku jest stabilna, owoce rokitnika nie zawierają enzymu askorbinazy, która jest przyczyną rozpadu witaminy C. Podczas obróbki termicznej w owocach rokitnika straty są niewielkie)
- witaminy A K B1 B2 B6 P
- wit E – tokoferole i tokotrienole
- karotenoidy (beta karoten, α i γ-karoten, likopen, zeaksantyna, kantaksantyna)
- kwasy owocowe
- flawonoidy
- fitosterole (sitostanol, stigmasterol, sitosterol, ergosterol)
- fenolokwasy
- garbniki
- minerały: potas,magnez, fosfor, wapń, żelazo, mangan, cynk)
działanie:
- gojące wrzody i stany zapalne przewodu pokarmowego
- zapobiega zakrzepowemu zapaleniu żył
- zapobiega miażdżycy i zawałom
- łagodzące na stany zapalne śluzówek
- w lecznictwie tradycyjnym rosyjskim stosuje się odwary z liści do leczenia gośćca i podagry
- olej z nasion lekko przeczyszczający
zastosowanie zewnętrzne i kosmetyczne:
- regeneracyjne, gojące na poparzenia, odleżyny, odmrożenia, trudno gojące się ropiejące rany, stany zapalne, podrażnienia, uszkodzenia skóry po radioterapii, popromiennych uszkodzeniach skóry, blizny pourazowe, potrądzikowe, rozstępy
- olej z owoców rokitnika stosowano w leczeniu poparzeń popromiennych po wybuchu w elektrowni w Czarnobylu
- działanie przeciwzapalne, wzmacniające, ułatwiające gojenie się ran (kwas ursolowy i oleinolowy)
- przyspiesza ziarninowanie i regenerację naskórka
- przeciwzmarszczkowe, składnik kremów
- naturalny filtr UV (absorbuje promieniowanie UV dzięki obecności karote
- kwas palmitynowy – jeden z budulców skóry, powoduje szybsze ziarninowanie ran i regenerację naskórka
- działa przeciwstarzeniowo i ochronnie
- składnik odżywek do włosów
- w tradycyjnej kosmetyce rosyjskiej stosuje się odwary z owoców, liści i gałązek przeciw wypadaniu włosów i łysieniu
- gojące na hemoroidy – czopki
- gojące na uszkodzenia dróg rodnych – globulki
- z powodu intensywnego koloru oleju zalecane jest stosowanie w kosmetykach w stężeniu do 20%
- gojące wrzodów żołądka i duwnastnicy
najnowsze badania:
- ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, cytoochronne
- przydatny w leczeniu chorób nowotworowych, cukrzycy, urazów ścięgien i wiązadeł
- zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
- hamuje rozwój nowotworów
- zwiększa odporność
- blokuje syntezę endogennych związków N-nitrozowych, które mają działanie kancerogenne.
zastosowanie kulinarne:
- soki, galaretki, dżemy, konfitury
przeciwwskazania:
- zapalenie wątroby i trzustki i ostre pęcherzyka żółciowego (gdyz może on powodować skurcze)
- wrzody żołądka i dwunastnicy
- kamica nerkowa
źródła:
- Eliza Lamer Zarawska – Zioła i rośliny Lecznicze
1 Comment