Żywice
Każdy z Was widział bursztynowe grudki na zranionej korze sosny. Czy wiecie czym dokładnie są żywice?
Przedstawiam Wam garść informacji o żywicach:
- wydzieliny roślin powstałe naturalnie bądź po zranieniu
- nielotne mieszaniny związków terpenowych lub pochodnych fenylopropanu
- składają się z 3 elementów, skomponowanych w bardzo różnych proporcjach (kwasy żywiczne, olejki eteryczne, gumy)
- kwasy żywiczne pod względem biochemicznym są zbliżone do olejków eterycznych i są uważane za produkty ich utleniania – olejki po pewnym czasie przechowywania ulegają “żywiczeniu”
- żywice są rozpuszczalne w rozpuszczalnikach tłuszczowych (benzyna, eter) i alkoholu, nie rozpuszczalne w wodzie
- gumożywice – są rozpuszczalne w małym stopniu w wodzie
- balsamy – roztwory żywicy w olejku – jeśli w składzie żywicy występuje kwas cynamonowy lub benzoesowy
Przykłady żywic:
- żywica sosnowa (olejek powstały podczas destylacji żywicy sosnowej to olejek terpentynowy, a pozostałość – czyli kwasy żywiczne – to kalafonia)
- żywica świerkowa
- mirra
- kadzidło (olibanum)
- żywica benzoesowa pachnąca wanilią
- mastyks – pachnąca żywica pistacji kleistej
- labdanum (ladanum) – żywica z czystka Cistus ladanifer, Cistus creticvus i Cistus x incanus
- smocza krew z krocienia (Croton Lechleri)
- balsam peruwiański i balsam tolu z drzewa balsamowego
- żywica guggul
- ambrowiec wschodni – styraks wschodni (Liquidambar orientalis) i styrakowiec amerykański – ambrowiec balsamiczny (Liquidambar styraciflua)
- bursztyn – żywica kopalna
Skład chemiczny żywic:
- kwasy żywiczne diterpenowe np kwas abietynowy w żywicach drzew iglastych
- kwasy żywiczne triterpenowe: kwas siarezynolowy, oleanolowy, ursolowy i inne fenolokwasy np kwas ferulowy
- kwasy aromatyczne np kwas benzoesowy, cynamonowy, salicylowy i ich estry z alkoholoami triterpenowymi lub pochodnymi fenylopropanu
- alkohole lub fenole triterpenowe np: alfa beta-amyryna
- alkohole lub fenole pochodne fenylopropanu np alkohol cynamonowy, alkohol koniferylowy, alkohol benzoesowy
- lignany w żywicach stopkowca (Podophyllum) i gwajakowca (Guajacum)
- pochodne antracenu w alonie
- związki fenolowe w żywicy konopii indyjskich Cannabis sativa var indica
- pochodne floroglucyny w wydzielinie gruczołów nerecznicy samczej (Dryopteris filix-mas)
Może Cię jeszcze zainteresować:
źródła:
- Henryk Różański & o. Marcelin Pietryja – Żywice i balsamy w dawnej medycynie
- Stanisław Kohlmünzer – Farmakognozja