Sandałowce i olejki sandałowe

Olejek sandałowy (sandalwood oil) jest otrzymywany z sandałowca białego (Santalum album) z rodziny sandałowcowatych (Santalaceae)

• przez destylację z parą wodną drewna i korzeni
• jest jednym z najstarszych i najcenniejszych olejków
• posiada wspaniałe właściwości utrwalania i harmonizowania zapachów
• na dworze Kleopatry był stosowany jako lek i afrodyzjak
• używano go do balsamowania zwłok w Egipcie
• drewno stosowano jako kadzidło w formie trociczek w czasie obrzędów w Indiach
• w rodzaju Santalum wyróżniamy 16 gatunków
• występują Azji, Hawajach, Australii i Nowej Zelandii
• wszystkie drzewa sandałowe są półpasożytami (podobnie jak jemioła), rosną na gałęziach lub korzeniach żywicielskich drzew
• sandałowiec biały ssawkami łączy się z korzeniami innych drzew, najczęściej Acacia cancinna, Bambusa arundiancea, Eucaliptus globulus, Strychnos nux vomica i Tectona grandis.
• sandałowiec biały jest drzewem, które przez większość czasu posiada kwiaty i owoce

skład olejku sandałowca białego:

• alkohole seskkwiterpenowe: +Z alfa santalol i -Zbeta santalol – oba stanowią ok 80% olejku
• charakterystyczny zapach pochodzi od beta-santalolu (alfa ma bardzo słaby zapach)
• Związki o małej zawartośći w olejku, ale istotne zapachowo to:
  • furfurylopirol- o silnym zapachu korzennokawowym
    eugenol
  • izoeugenol
  • 6-metoksyeugenol
  • monocykliczne ketony i aldehydy o zapachu kwiatowym

właściwości sandałowca białego:

• działanie kojące i uspokajające, przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, przy bezsenności
• hamuje powstawanie raka skóry (badania na myszach)
• łagodzi kaszel i ból gardła
• przeciwłupieżowe
• zmniejsza napięcie przedmiesiączkowe i stany depresyjne w okresie menopauzy
• duża skuteczność alfa santalolu w hamowaniu rozwoju brodawczaka skóry u myszy
• mikrobójcze – w infekcjach skóry i dróg oddechowych
• w perfumerii harmonizuje w kompozycjach z olejkiem różanym, goździkowym, lawendowym, bergamotkowym
• trociczki – agrabati– wytwarzane z pyłu drewna i olejku sandałowego – stosowane do medytacji
• do produkcji attarów w Indiach – mieszanki pachnących roślin hydrodestyluje się do obieralników zawierających olejek sandałowy

inne sandałowce

Santalum spicatum (z Australii) – zawiera mniej santaloli

• hamuje działnie enzymów odpowiedzialnych za podwyższanie cisnienia krwi i arteriosklerozę
• zwalcza infekcje spowodowane Staphyloccus pneumoniae, Staphylococcus aureus, Candida albicans,
• przeciwwirusowe przeciwko Human papiloma virus (powodujący tworzenie się kurzajek) oraz Herpes simplex – powodujący opryszczkę
• antyoksydacyjne
• przeciwzapalne

Sandałowiec kaledoński (Santalum autrocaledonicum)

źródła:

• Józef Góra, Anna Lis – Najcenniejsze olejki eteryczne, Monografie Politechniki Łódzkiej
• SREEVIDYA SANTHA and CHANDRADHAR DWIVEDI, Anticancer Effects of Sandalwood (Santalum album), Anticancer Research June 2015, 35 (6) 3137-3145;